BAB I

 

 

 

PENGENALAN

 

 

 

1.1              Pendahuluan

 

Sejarah perkembangan Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) berkait rapat dengan perkembangan politik di Malaysia Barat dan Singapura. Bursa saham yang pertama ialah bursa saham gabungan Malaya dan Singapura yang dikenali sebagai Malayan Stock Exchange. Ia ditubuhkan pada Mac 1960, iaitu 30 tahun selepas penubuhan Singapore Stockbrokers Association pada tahun 1931. Malayan Stock Exchange telah bertukar nama kepada The Stock Exchange of Malaysia apabila Persekutuan Malaysia ditubuhkan pada tahun 1963 (Mohamed Ariff, et.al, 1998).

 

            Berikutan daripada pemisahan Singapura dari Persekutuan Malaysia pada 9 Ogos 1965, bursa saham tersebut telah sekali lagi bertukar nama kepada Stock Exchange of Malaysia & Singapore. Sehubungan dengan itu, satu akta syarikat yang baru juga telah diperkenalkan pada tahun 1968. Selain daripada itu, satu lagi bursa telah diperkenalkan pada tahun 1969 iaitu Bumiputera Stock Exchange yang khusus bagi penyenaraian syarikat Bumiputera. Walau bagaimanapun, ia hanya memulakan dagangan pada tahun 1971.

 

            Apabila kerajaan Malaysia dan Singapura bersetuju untuk memansuhkan perjanjian penggunaan matawang bersama pada 1973, bursa saham kedua-dua negara mula beroperasi sebagai dua bursa yang berasingan. Dengan itu, segala urusniaga dagangan saham yang tersenarai di kedua-dua negara dilakukan dalam matawang yang berbeza. Papan Bursa Saham Kuala Lumpur (KLSE Board) telah ditukar kepada Kuala Lumpur Stock Exchange dan dikawal bersama oleh Capital Issues Committee, Foreign Investment Committee, Registar of Companies, Takeover Panel dan KLSE selepas tahun 1976. Tanggungjawab utama BSKL adalah untuk menjaga tahap kecairan dagangan saham terbitan awam bagi syarikat yang disenaraikan.

 

            Hubungan terakhir di antara bursa saham Malaysia dan Singapura ialah perjanjian penyenaraian dua hala bagi syarikat di bursa saham Malaysia dan Singapura. Ini bermakna, syarikat daripada kedua negara bebas untuk disenaraikan di kedua bursa saham tersebut. Walau bagaimanapun, keadaan ini tidak kekal lama apabila kebanyakan syarikat lebih berminat untuk membuat penyenaraian baru di bursa saham negara masing-masing. Menyedari hakikat ini, Malaysia melalui Menteri Kewangannya telah mengambil langkah memansuhkan perjanjian tersebut pada tahun 1990. Sehubungan itu, syarikat Malaysia hanya boleh disenaraikan di BSKL sahaja dan begitu juga sebaliknya bagi syarikat Singapura. Berikutan dari pemansuhan tersebut, kira-kira 196 syarikat yang tersenarai di pasaran Singapura dan 53 di BSKL telah dikeluarkan dari senarai bursa-bursa saham tersebut (Mohamed Ariff, et.al, 1998).

 

            Pasaran saham di Malaysia terus berkembang dengan tertubuhnya Suruhanjaya Sekuriti (SC) pada Mac 1993. Suruhanjaya ini berperanan untuk mengekalkan ketelusan pasaran serta meningkatkan lagi perlindungan kepada para pelabur daripada aktiviti-aktiviti yang bersifat manipulasi yang dilakukan oleh pihak pengurusan syarikat dan para spekulator. Sektor-sektor di Papan Utama telah mengalami pengubahsuaian pada September 1993 bagi menunjukkan perubahan di dalam aktiviti perniagaan utama syarikat. Hasil daripada pengubahsuaian tersebut, syarikat-syarikat telah dikategorikan kepada 10 sektor utama.

 

Saham-saham di BSKL akan disenaraikan di Papan Utama atau Papan Kedua. Papan Kedua telah diperkenalkan pada tahun 1988 bagi memberi peluang syarikat-syarikat kecil yang tidak dapat disenaraikan di Papan Utama. Syarikat yang ingin tersenarai di Papan Utama harus mempunyai rekod dan prestasi kewangan yang mantap dengan modal berbayar minimum sebanyak RM60 juta yang terdiri dari saham biasa bernilai RM1.00 sesaham serta sekurang-kurangnya 25% daripada modal terbitan dan berbayar pada masa penyenaraian mestilah dipegang oleh pihak awam (Buku Maklumat BSKL, Ogos 2000). Syarikat yang tersenarai di Papan Kedua adalah lebih kecil tetapi mempunyai prospek keuntungan yang besar pada masa hadapan. Apabila syarikat telah berjaya disenaraikan, ia mesti mengikut segala peraturan dan undang-undang yang ditetapkan oleh BSKL. Sekiranya syarikat gagal berbuat demikian, dagangan saham syarikat mungkin digantung atau dikeluarkan dari senarai. Syarikat yang telah tersenarai akan memperolehi publisiti dan data dagangannya akan dilaporkan di dalam akhbar harian. Jadual 1.1menunjukkan pertumbuhan jumlah syarikat yang berjaya tersenarai dan modal pasaran bagi kedua-dua papan pada tahun 1990 dan 1996. Manakala Jadual 1.2 pula menunjukkan pertumbuhan jumlah dagangan, modal dan penyenaraian firma di Papan Utama dari tahun 1985 hingga 1996. Jadual 1.3 menunjukkan pertumbuhan jumlah dagangan, modal dan firma di Papan Kedua dari tahun 1989 hingga 1996 (Mohamed Ariff, et.al, 1998).

 

Jadual 1.1 :     Jumlah firma tersenarai dan modal dalam pasaran saham di   Malaysia, 1990 & 1996

Jenis Pasaran	Jumlah Firma Tersenarai		Modal (RM bilion)
	1990	1996	1990	1996
Papan utama	295	410	131.00	746.00
Papan kedua	14	208	0.56	60.80
Jumlah	309	618	131.56	806.80

Sumber: Dipetik daripada Mohamed Ariff, Shamsher Mohamad and Annuar Md.

Nassir (1998). “Stock Pricing In Malaysia.” 1^st. ed. UPM, Serdang: University Putra Malaysia Press.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jadual 1.2 :     Jumlah Modal, Volum dan Penyenaraian di Papan Utama BSKL,   1985 - 1996

Tahun	Hutang (RM bill)	Ekuiti (RM bill)	Jumlah (RM bill)	Jumlah Firma	Volum (bill unit)	KNK* (RM bill)	JumlahFirma Baru
1985	0.79	69.34	70.13	284	2.9	57.1	5
1986	0.88	63.61	64.49	289	2.3	57.8	4
1987	0.96	72.41	75.27	293	5.3	60.9	7
1988	1.04	97.68	98.72	300	4.0	66.3	6
1989	1.25	154.50	155.75	306	10.2	72.5	14
1990	1.46	129.00	2.75	271	13.1	79.6	21
1991	2.43	157.38	159.81	292	12.1	86.3	25
1992	6.04	236.86	242.90	317	18.6	93.1	12
1993	18.25	587.78	606.03	329	43.1	100.8	19
1994	18.43	474.51	492.94	347	58.7	109.9	22
1995	25.64	526.36	551.00	369	30.9	120.3	19
1996	27.34	718.66	746.00	410	47.4	130.4	43

* KNK Benar

Sumber: Dipetik daripada Mohamed Ariff, Shamsher Mohamad and Annuar Md. Nassir (1998). “Stock Pricing In Malaysia.” 1^st. ed. UPM, Serdang: University Putra Malaysia Press.

 

 

 

Jadual 1.3 : Jumlah Modal, Volum dan Firma di Papan Kedua BSKL, 1989-1996

Tahun	Hutang (RM bill)	Ekuiti (RM bill)	Jumlah (RM bill)	Jumlah Firma Tersenarai
1989	-	0.12	0.12	2
1990	-	0.56	0.56	14
1991	-	1.49	1.49	32
1992	-	2.88	2.88	52
1993	-	13.56	13.56	84
1994	0.18	15.68	15.86	131
1995	0.53	22.17	22.70	160
1996	2.10	58.70	60.80	208

Sumber: Dipetik daripada Mohamed Ariff, Shamsher Mohamad and Annuar Md. Nassir (1998). “Stock Pricing In Malaysia.” 1^st. ed. UPM, Serdang: University Putra Malaysia Press.

 

Jumlah syarikat yang disenaraikan di Papan Utama telah meningkat  sebanyak 53% dengan jumlah modalnya pula meningkat sebanyak 469%. Bagi Papan Kedua pula, walaupun diperkenalkan pada tahun 1988, ia hanya memulakan dagangan pada tahun 1989 dengan hanya 2 buah syarikat yang tersenarai. Jumlah ini meningkat 25 kali ganda daripada 14 pada 1990 kepada 208 pada 1996, dengan jumlah keseluruhan modal pasaran meningkat 60 kali ganda. Bagi kedua-dua papan, lebih 90% daripada jumlah modal berbentuk ekuiti. Jumlah hutang syarikat di Papan Utama meningkat berbanding syarikat di Papan Kedua. Pada akhir Disember 1996, jumlah modal keseluruhan bagi syarikat yang tersenarai di Papan Utama ialah RM74 billion, kira-kira 12 kali ganda berbanding syarikat di Papan Kedua. Namun begitu, krisis kewangan yang melanda pada tahun 1997 telah menyebabkan nilai pasaran jatuh dengan mendadak apabila indeks komposit jatuh dari 1000 mata kepada 500 mata (Mohamed Ariff, et.al, 1998).

1.2       Pernyataan Masalah

 

            Sejak tahun 1990, prestasi Indeks Komposit Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) telah melonjak selaras dengan kenaikan pasaran saham serantau. Dari tahun 1990 hingga 1993, Indeks Komposit BSKL telah mencatat peningkatan yang cemerlang iaitu sebanyak 123.75%. Sungguhpun Indeks Komposit BSKL mengalami kejatuhan pada tahun 1994, ia telah kembali pulih pada tahun 1995 dan 1996 dengan peningkatan sebanyak 2.47% dan 24.40% masing-masing. Indeks Komposit BSKL kemudiannya jatuh semula pada tahun 1997 dan 1998 sebanyak 51.98% dan 1.4% masing-masing. Pada tahun 1999, Indeks Komposit BSKL melonjak semula sebanyak 38.59%. Peratus perubahan Indeks Komposit BSKL bagi tempoh 10 tahun ditunjukkan pada Jadual 1.4.

 

Jadual 1.4       Indeks Komposit BSKL (1990-1999)

 

            Walaupun Indeks Komposit mengalami tahap volatiliti yang tinggi, ia sebenarnya merupakan sebuah pasaran saham yang agak stabil berbanding pasaran-pasaran sedang membangun yang lain seperti di China dan Colombo. Ini boleh dibuktikan dengan purata pulangan tahunan pasaran saham China sebanyak 86% dengan sisihan piawai 74% dan purata pulangan bagi pasaran saham Colombo sebanyak 43% dengan sisihan piawai 55%. Manakala Bursa Saham Kuala Lumpur mencatatkan purata pulangan sebanyak 32% dengan sisihan piawai 21%. Bursa Saham Jakarta pula mencatat purata pulangan sebanyak 40% dengan sisihan piawai 70% bagi tahun 1983-1994 (Mohamed Ariff, et.al, 1998). Sisihan piawai pasaran BSKL yang rendah berbanding dengan pasaran saham China, Colombo dan Jakarta mencerminkan tahap risiko BSKL lebih rendah berbanding dengan pasaran yang mempunyai sisihan piawai yang tinggi. Walau bagaimanapun, Indeks Komposit BSKL secara umumnya mempunyai tahap volatiliti yang tinggi. Satu lagi isu yang menyebabkan Indeks Komposit BSKL mengalami turun naik ialah peratusan pelabur individu dalam pasaran yang tinggi iaitu sebanyak 80% berbanding peratusan institusi pelaburan sebanyak 20% sahaja dalam pasaran (Mohamed Ariff, et.al, 1998). Peratusan pelabur individu yang tinggi menyebabkan pasaran lebih tidak stabil kerana pelabur individu kebanyakannya menjalankan aktiviti spekulasi dan jual beli berdasarkan khabar angin.

 

            Ketidakstabilan pasaran BSKL membimbangkan pelabur institusi, pelabur dan kerajaan. Masalah inilah yang menjadi masalah utama kepada BSKL. Keadaan turun naik indeks yang ketara adalah tidak sihat dan ini mungkin menyebabkan pelabur institusi dan pelabur asing tidak yakin untuk melabur di dalam pasaran BSKL. Keadaan akan menjadi lebih teruk lagi sekiranya pelabur tempatan turut keluar daripada pasaran saham dan melabur dalam pasaran kewangan lain yang lebih selamat. Ini akan menjadikan pasaran saham BSKL lebih tidak stabil. BSKL sepatutnya menjadi sebuah pasaran pelaburan yang memberikan pulangan yang lumayan selaras dengan keadaan ekonomi yang berkembang. Namun begitu, dengan tahap volatiliti pasaran yang tinggi, ia telah bertukar menjadi tempat perjudian kepada para spekulator.

 

            Oleh itu, kajian ini dijalankan untuk mengkaji hubungan antara indikator ekonomi negara dengan Indeks Komposit BSKL. Pada dasarnya, pasaran saham merupakan alat pelaburan yang sesuai untuk mengelakkan pelabur daripada ancaman inflasi dan juga menghayati perkembangan ekonomi negara bersama. Dalam erti kata lain, ekonomi negara menyumbang kepada pergerakan Indeks Komposit BSKL. Ini dapat dibuktikan dengan melihat kepada sejarah pergerakan Indeks Komposit BSKL pada tahun 1985 apabila ia mencapai tahap yang terendah akibat daripada krisis ekonomi yang melanda negara pada ketika itu. Kemudian pada tahun 1994, Indeks Komposit melonjak melebihi 1400 mata selaras dengan pertumbuhan ekonomi negara melebihi 8% selama lapan tahun berturut-turut. Namun begitu, pada 1 September 1998, Indeks Komposit jatuh kepada tahap yang terendah dalam sejarah kepada 262 mata akibat daripada kejatuhan nilai ringgit berbanding dolar Amerika dan KDNK negara tahun 1998 yang dijangka defisit lebih daripada 6% pada tahun tersebut. KDNK negara sebenar pada tahun 1998 ialah –7.2%. Akibat daripada krisis ekonomi, kerajaan telah melaksanakan beberapa dasar seperti kawalan modal, penubuhan Dana Modal dan Dana Harta serta tindakan yang berterusan dengan harapan dapat memulihkan indikator-indikator ekonomi negara yang defisit. Hasilnya, ekonomi negara telah beransur pulih dan Indeks Komposit BSKL telah meningkat kepada 610.19 mata pada 26 Januari 1999. Perangkaan jelas menunjukkan bahawa keadaan ekonomi negara sememangnya menyebabkan turun naik Indeks Komposit BSKL. 

 

Memandangkan keadaan ekonomi mempengaruhi pasaran saham; ketidakstabilan pasaran saham akan membimbangkan ramai pihak. Maka, kajian ini dijalankan untuk menganalisis hubungan faktor ekonomi dengan Indeks Komposit BSKL. Kajian ini menganalisis hubungan lima faktor ekonomi terhadap Indeks Komposit BSKL. Lima faktor ekonomi tersebut ialah indeks utama asing, kadar pertukaran asing, kadar faedah, kadar inflasi dan indeks pasaran hadapan. Dengan itu, institusi pelaburan dan pelabur individu serta pihak yang terlibat dapat menggunakan faktor-faktor tersebut sebagai alat untuk meramal pergerakan Indeks Komposit BSKL.

 

 

 

1.3       Matlamat Kajian

 

Matlamat kajian ini adalah untuk menganalisis pergerakan Indeks Komposit BSKL dengan menggunakan kaedah ekonometrik dan memahami pergerakan indeks tersebut. Hasil kajian ini diharap dapat memberi manfaat kepada pengurus dana khasnya dan orang awam amnya untuk membuat ramalan terhadap pergerakan Indeks Komposit BSKL.

 

 

 

 

1.4       Objektif Kajian

 

Objektif kajian ini adalah untuk menganalisis pengaruh indikator-indikator ekonomi terhadap pergerakan Indeks Komposit BSKL. Terdapat empat indikator ekonomi yang dikaji dalam kajian ini. Berikut ialah objektif  kajian ini secara lebih terperinci:

 

(a)    Mengkaji kesan pergerakan indeks asing terhadap Indeks Komposit BSKL.

(b)   Mengkaji kesan perubahan kadar pertukaran asing terhadap Indeks Komposit BSKL.

(c)    Mengkaji kesan perubahan pembolehubah ekonomi iaitu kadar faedah dan inflasi terhadap Indeks Komposit BSKL.

(d)   Mengkaji pengaruh pergerakan indeks niaga hadapan ke atas Indeks Komposit BSKL.

 

 

 

1.5              Skop Kajian

 

Kajian ini akan menganalisis pergerakan Indeks Komposit BSKL  mulai tahun 1996 hingga tahun 2000. Kadar pertukaran matawang asing yang dipilih bagi tujuan analisis ialah Dolar Amerika (USD), Yen Jepun dan Dolar Singapura. Kajian ini juga akan mengenalpasti kesan turun naik indeks pasaran asing iaitu indeks Dow Jones Industrial Average (DJIA), indeks NIKKEI, indeks Hang Seng serta indeks Straits Times terhadap pergerakan Indeks Komposit BSKL. Selain daripada itu, Indeks Niaga Hadapan KLOFFE akan digunakan untuk mengkaji hubungannya dengan Indeks Komposit BSKL. Bagi indikator kadar faedah pula, hanya kadar antara bank bermalam sahaja yang digunakan bagi tujuan analisis.

 

Dalam bahagian analisis empirik pula, data yang digunakan ialah data bulanan Indeks Komposit BSKL dari tahun 1996 hingga tahun 2000. Tempoh ini digunakan kerana KLOFFE hanya ditubuhkan pada Disember 1995. Oleh itu, data bagi urusniaga KLOFFE hanya boleh diperolehi selepas Disember 1995. Manakala data diambil sehingga tahun 2000 kerana model yang dibangunkan akan disimulasi untuk melihat keupayaan model menjejaki data sebenar.

 

Kadar faedah yang digunakan untuk tujuan analisis ialah kadar antara bank bermalam. Kadar faedah ini mempunyai data yang lengkap serta ia mempengaruhi kecairan dalam pasaran kewangan (Laporan Tahunan BNM, 1997). USD, Yen Jepun dan Dolar Singapura dipilih sebagai faktor pertukaran matawang berbanding RM kerana negara-negara tersebut mempunyai perdagangan luar dengan Malaysia yang tinggi. Didapati bahawa pelaburan Amerika Syarikat di Malaysia merangkumi 28.6% daripada jumlah pelaburan asing di Malaysia pada tahun 1999 (Sistem Laporan Imbangan Pembayaran Berasaskan Tunai, BNM, 2000).

 

Indeks Dow Jones Industrial Average akan dianalisis untuk melihat kesan turun naik indeks pasaran asing terhadap pergerakan Indeks Komposit BSKL. Ini kerana indeks ini merupakan sebuah pasaran maju yang terbesar dan mempengaruhi kebanyakan pasaran sedang membangun. Manakala indeks NIKKEI, Hang Seng dan Straits Times akan dianalisis bagi melihat pengaruh indeks pasaran serantau terhadap Indeks Komposit BSKL. Sementara itu, indeks niaga hadapan yang dipilih ialah KLOFFE kerana ia merupakan indeks niaga hadapan bagi Indeks Komposit BSKL.

 

 

 

1.6              Kepentingan kajian

 

Kajian ini penting kerana dengan menganalisis pergerakan Indeks Komposit BSKL serta kesan pengaruh luar iaitu indeks utama asing, kadar pertukaran asing, kadar faedah, kadar inflasi dan pasaran hadapan, ia dapat membantu pihak BSKL untuk memberi maklumat yang tepat pada masa (real time) kepada masyarakat pelabur (http://www.klse.com.my). Oleh itu, bahagian kedua kajian ini melibatkan pembinaan model ekonometrik untuk membuktikan hubungan tersebut. Dengan maklumat yang diberi, sebuah pasaran yang aktif dan luas dapat diwujudkan melalui teknologi maklumat agar orang ramai dari seluruh pelosok negara berminat untuk menyertai dan memasuki BSKL. Seterusnya BSKL akan menjadi kayu pengukur terhadap perkembangan dan aliran semasa ekonomi dan industri melalui pergerakan harga dan dagangan saham di BSKL dari semasa ke semasa.

 

Hasil kajian ini juga diharap dapat dijadikan sebagai rujukan kepada pengurus dana untuk meramal pergerakan indeks harga dengan lebih tepat. Model yang dibentuk dapat membantu pengurus dana dalam membuat perancangan dan perlaksanaan dengan lebih lancar dan efisyen. Ini kerana pengurus dana akan lebih memahami pengaruh luar yang menyebabkan turun naik indeks harga pada masa hadapan serta dapat membina keyakinan pada diri pengurus dalam pelaburan kerana beliau dapat meramal pergerakan indeks dengan lebih tepat.

 

          Selain daripada itu, hasil kajian ini dapat dijadikan rujukan kepada pelabur-pelabur yang ingin membuat pelaburan di bursa saham. Model yang dibentuk boleh menjadi panduan kepada pelabur dalam meramal pergerakan indeks harga pada masa hadapan dengan melihat kepada empat faktor ekonomi yang mempengaruhinya. Dengan itu, pelabur dapat meraih lebih banyak pulangan dari pelaburan dengan adanya ramalan yang lebih tepat.

 

          Akhir sekali, maklumat–maklumat dalam kajian projek ini dapat menjadi rujukan kepada pengkaji-pengkaji lain yang ingin menjalankan penyelidikan yang berkaitan. Pengkaji-pengkaji akan dapat menyelesaikan kajian dengan lebih cepat dan tepat dengan berpandukan hasil kajian ini. Kajian ini juga akan membuka ruang kepada pengkaji-pengkaji lain untuk menganalisis faktor-faktor lain yang boleh mempengaruhi pergerakan indeks saham.

 

Home  bab23.htm